بازاندیشی در صنایع دستی ژاپن
- سه شنبه ۱۱ آذر ۱۴۰۴
- 153 بازدید
- صنایع دستی در جهان
کوگهای (Kogei)
بازاندیشی در صنایعدستی ژاپن
ا. احمدی
مقدمه
کوگهای، واژهای ژاپنی که اغلب به «صنایعدستی» ترجمه میشود، مفهومی بسیار فراتر از تولید اشیاء کاربردی یا تزئینی دارد. این اصطلاح حامل فلسفهای عمیق درباره رابطه انسان با ماده، طبیعت، مهارت، و زیبایی است. در سالهای اخیر، هنرمندان، پژوهشگران و نهادهای فرهنگی ژاپن تلاش کردهاند تا تعریف سنتی کوگهای را بازنگری کرده و آن را با نیازهای فرهنگی و اجتماعی معاصر تطبیق دهند.
1. ریشههای تاریخی و معنایی کوگهای
واژه کوگهای (工芸) از دو بخش تشکیل شده است:
- 工 (کو): به معنای «کار» یا «مهارت»
- 芸 (گهای): به معنای «هنر» یا «فن»
در مجموع، کوگهای به هنرهای دستیای اشاره دارد که با مهارت بالا، دقت، و زیباییشناسی خاص خلق میشوند. این آثار اغلب با استفاده از مواد طبیعی مانند چوب، خاک، فلز، پارچه و لاک تولید میشوند و ریشه در سنتهای منطقهای ژاپن دارند.
نمونههای سنتی کوگهای
- سرامیکهای بیزن، آریتا و رَکو
- لاککاری اوروشی
- نساجی کیمونو و شیبوری
- فلزکاری شمشیرسازی و زیورآلات
- چوبتراشی ابزار موسیقی و مجسمهسازی
2. کوگهای بهعنوان سبک زندگی
در فرهنگ ژاپن، کوگهای صرفاً تولید یک شیء نیست، بلکه نوعی سبک زندگی است که بر تعامل عمیق با طبیعت، احترام به ماده، و تمرکز بر فرآیند خلق تأکید دارد. هنرمندان کوگهای اغلب در محیطهایی زندگی و کار میکنند که با ریتم طبیعت هماهنگ است، و آثارشان بازتابی از این همزیستی هستند.
> «کوگهای نهتنها محصول نهایی، بلکه فرآیند، تجربه، و رابطهای انسانی با جهان مادی است.»
3. دیدگاههای معاصر: بازتعریف کوگهای
رویدادهایی مانند Go For Kogei در ژاپن تلاش کردهاند تا تعریف کوگهای را از «صنایعدستی سنتی» به «فرهنگ مادی معاصر» گسترش دهند. در این دیدگاه، کوگهای شامل موارد زیر میشود:
- فرآیندهای اجتماعی و تعاملات انسانی در خلق اثر
- کاربردهای چندگانه ماده، از زندگی روزمره تا غنابخشی فرهنگی
- روایتهای فرهنگی و بازتاب هویت جامعه
- پاسخ به چالشهای معاصر مانند پایداری و جهانیشدن
4. فلسفه کوگهای: زیبایی در نقص و زمان
یکی از اصول بنیادین کوگهای، پذیرش «ناکامل بودن» و «گذرا بودن» است. این نگاه ریشه در فلسفه ژاپنی وابی-سابی (Wabi-Sabi) دارد که زیبایی را در سادگی، زوال و نقص میبیند.
- ترکهای لعاب یا ناهمواریهای چوب ارزش زیباییشناختی اثر را افزایش میدهند.
- کوگهای بازتابی از زندگی است: ناپایدار، انسانی و پر از جزئیات کوچک.
5. کوگهای در برابر تولید صنعتی و فناوری
در عصر تولید انبوه و فناوری دیجیتال، کوگهای نماد مقاومت فرهنگی در برابر بیروحی ماشینی است. آثار کوگهای با تمرکز بر لمس انسانی، نقصهای زیبا، و فرآیندهای زمانبر خلق میشوند. این ویژگیها باعث شدهاند تا کوگهای بهعنوان نماد «انسانگرایی در هنر» شناخته شود.
6. کوگهای و اقتصاد خلاق
کوگهای بخشی از اقتصاد خلاق ژاپن است:
- گردشگری فرهنگی در شهرهایی مانند کانازاوا و کیوتو
- برندینگ ملی بهعنوان نماد کیفیت و اصالت ژاپنی
- نوآوری در طراحی مدرن با بهرهگیری از تکنیکهای سنتی
7. کوگهای در گفتوگوی جهانی صنایعدستی
با گسترش فعالیتهای بینالمللی مانند World Crafts Council (WCC)، کوگهای به بخشی از گفتوگوی جهانی درباره صنایعدستی تبدیل شده است. این تعامل باعث میشود کوگهای نهتنها بهعنوان هنر ژاپنی، بلکه بهعنوان الگویی برای بازاندیشی صنایعدستی در جهان مطرح شود.
8. کوگهای و پایداری زیستمحیطی
ویژگیهای کوگهای در ارتباط با پایداری:
- استفاده از مواد طبیعی و محلی
- فرآیندهای تولید سازگار با محیط زیست
- تأکید بر دوام آثار در برابر مصرفگرایی
9. آینده کوگهای: سنت و نوآوری
چالش اصلی کوگهای در قرن ۲۱، حفظ سنتها در کنار نوآوری است. نسل جدید هنرمندان کوگهای در حال ترکیب تکنیکهای سنتی با فناوریهای نوین هستند. این ترکیب میتواند کوگهای را به پلی میان گذشته و آینده تبدیل کند.
نتیجهگیری
کوگهای، فراتر از صنایعدستی، یک جهانبینی است: احترام به ماده، تمرکز بر فرآیند، و ارتباط انسانی با هنر. بازتعریف کوگهای نهتنها به حفظ سنتها کمک میکند، بلکه راهی برای نوآوری، همزیستی و گفتوگوی فرهنگی در جهان معاصر فراهم میآورد.
منابع برای مطالعه:
- Go For Kogei 2025 – وبسایت رسمی پروژه
- World Crafts Council Asia-Pacific Region – صفحه رویداد Go For Kogei
- Agency for Cultural Affairs, Japan – وزارت فرهنگ ژاپن
- Kogei Art Kyoto – Universe of Kogei
- Kogei Standard – رسانه آنلاین صنایعدستی ژاپن
اولین دیدگاه را شما برای این آگهی ثبت کنید