مَلایر شهری تاریخی در جنوب شرقی استان همدان و در غرب ایران است. قدمت سکونت در محل کنونی ملایر به تمدن عیلام بازمیگردد. تاسیس شهرکنونی ملایر در دوره قاجار صورت گرفت. مردم ملایر به زبان فارسی و گویش ملایری صحبت میکنند. پیشینه منبت ملایر تاريخچه مستند منبت در شهرستان ملاير به دوره صفويه بازميگردد. از شواهدي همچون ضریح و دَرِ امامزاده سام و حام ( ع ) (واقع در شهر سامن) ميتوان فهميد كه مصنوعات چوبي در دوره صفويه در منطقه ملاير توليد ميشده است. نقوش استفاده شده روي دَرِ مذكور که هماكنون در موزه لطفعليان ملاير نگهداري ميشود ، گرههاي هنـدسي است كه نقوش آن با مغار روي چوب، منبت شده است . كارگاهها و شاغلين طبق آخرين آمار موجود در معاونت صنايع دستي، تعداد 8834نفر هنرمند صنعتگر از بین مردان و بانوان پیش کسوت و جوان در 4944مورد كارگاه صنایع دستی شهرستان ملاير فعال و مشغول به کار میباشند. از بین این تعداد 7972 نفر در 4260 مورد کارگاه منبت چوب به تولید مبلمان منبت مبادرت میورزند که این رقم بیش از 90درصد اشتغال صنایع دستی شهرستان را در بر میگیرد. مشاغل وابسته به منبت شامل چوب بری، حمل و نقل، نجاری و کلاف سازی، ابزارسازی، ابزارزنی، رویه کوبی و رنگ کاری میباشد که جمعیت حدود 25هزار نفر را شامل میشود. وجود اماکن، ميدانها و چهارراههای نامگذاری شده منبت و مزین شده به دیگر صنایع دستی، نقش مهمی را در فضاسازی شهری ملایر ایفا نموده است.
پراكندگي منبت این شهرستان علاوه بر شهرك صنعتي حاجيآباد به صورت كارگاههاي بزرگ فعال، در گوشه و کنار شهر ملاير به صورت كارگاهي يا خانگي و نیز در شهر جوكار در 10 كيلومتري ملاير و روستاي دهنو آورزمان كه شغل بيشتر مردان آن صنعت منبت است، میباشد. شهر ملاير در آذرماه 1398 به دلايل پیشینه منبت، وجود استادكاران پيشكسوت و جوان، وجود دو مورد اتحاديه ويژه منبت و مصنوعات چوبي، وجود شهرك منبت در ورودي شهر ملاير كه حدود 80 كارگاه فعال و بيش از 450 نفر مشغول به کار که همه مراحل توليد از ابتدا تا مرحله فروش در اين شهرك انجام ميپذيرد، دريافت نشانهاي بينالمللي و ملي صنايع دستي توسط هنرمندان شهر ملاير، ثبت برند شركتهایی مثل شركت مارليك ، وجود چندين روستاي داراي صنعت منبت در شهرستان، مثل روستاي دهنو آورزمان كه بيشتر مردان آن جهت امرار معاش به حرفه مذكور مشغولند، وجود بازار بزرگ مبل منبت در شهر، دارای بیش از 200 فروشگاه و نمایشگاه خصوصی مبل، جزء نخستين شهرهاي ملي هنر منبت به ثبت رسيد. جشنوارههای منبت، نمایشگاهها و فروشگاهها و صادرات مبل منبت شده به شهرهای مختلف کشور از جمله تهران، اصفهان، مشهد و تبریز و کشورهای همسایه از شمال، غرب و جنوب کشور بازارهای مهم فروش مبلمان منبت ملایر میباشند. |
آموزش منبت در شهر ملایر، آموزش هنرهاي چوبي علاوه بر شيوههاي سنتي و سينه به سينه ، به صورت آكادميك به همراه تاسیس مرکز تحقیقات پیشرو مبل منبت و اخذ مجوز سرای نوآوری مبل منبت، برگزاری دوره های آموزشی ماهانه در مرکز فنی و حرفهای با محوریت منبت مبل و برگزاري دوره هاي آموزش شاغلين براي صنعتگران صنايع دستي مانند: برندسازي و آشنايي با قوانين مالياتي و... انجام میپذیرد. |