بر پايه سرشماري سال 1395 خورشيدي، لالجين جمعيتي بیش از 14916نفر را در خود جاي داده است و به عنوان دومين شهر شهرستان بهار، در شمال استان همدان قرار گرفته است.
ساكنين لالجين به لهجه اي خاص از زبان تركي سخن مي گويند.
شهر لالجین یکی از قطبهای گردشگری استان همدان و به عنوان مرکز سفال و سرامیک در خاورمیانه و حتی جهان شناخته شده است.
درباره پیشینه وضعيت سفالگري به طور مجتمع و انبوه در لالجين بر اساس يافتهها، بايد گفت از حدود سه قرن پيش، كار سفالگري به طور حرفهاي و با هدف توليد و عرضه به نقاط ديگر در اين منطقه رواج داشته و از حدود يك قرن پيش، رشد و رونق قابل توجهي نموده است.
این شهر، شهر مصنوعات سفالي لعابدار و بدون لعاب است. بر روي بيشتر آثار توليد شده منقوش، نقش و نگارهای هنرمندانهای به چشم ميخورد. گويا در روزگار كهن، نخستين هنرمندي در اين شهر، از ظروف گلي و نقش و نگار آن آغاز شده است كه در آن هنگام بدون كمك چرخ هاي كوزه گري و به ياري سرانگشتان مي ساختند و در كوره ها ميپختند.
سفالها بعد از خشک شدن با نظم و ترتیب در کوره سفال قرار ميگیرند.
اگر سفال نیاز به رنگآمیزی داشته باشد آن را به روشهاي غوطهوري، پاشيدني، آبشاري و نقاشی، لعابكاري نموده سپس براي بار ديگر در كوره حرارت ميدهند. در حال حاضر نيز در بسياري از كارگاهها از نقوش پيشينهدار اسليمي و ختايي با روش لعاب برجسته به توليد سفال تزييني و كاربردي ميپردازند.
لعاب هاي معروف سفالينهها عبارتند از : فيروزهاي، سبز، آبي، حنايي(رنگي مايل به نارنجي است) ،عسلي و مشكاتي(موشي).
شيوه اصلي توليد سفال لالجين چرخكاري است. اما از شيوههاي متفاوت توليد ميتوان به روشهاي چرخكاري با فتيلههاي گل، ورقهاي، ساخت نقشبرجسته و دوغابي اشاره كرد.
ميزان قابل توجهي از محصولات توليدي اين شهر به كشور هاي مختلف صادر ميگردد. بيش از 15 نفر صادركننده، سفال و سراميك لالجين را از طريق گمرك استان و ساير گمركات كشور به كشورهاي آلمان، ايتاليا، كانادا، عراق، هلند، امارات متحده عربي، تركيه، قطر، كويت، ارمنستان، روسيه، آذربايجان، فرانسه، سوئد، دانمارك، سوئيس، اوكراين، افغانستان، قزاقستان، آمريكا، اسپانيا، لبنان و.... صادر ميكنند.
علاوه بر ثبت ملي رشته سفال و سراميك لالجين در سال 1389 و اخذ شماره استاندارد آن در سال 1394، هنرمندان اين خطه با داوريهاي ملي و بينالمللي موفق به كسب نشانهاي ملی و جهانی شدهاند.
- تاكنون يك مورد نشان اصالت يونسكو و16 مورد نشان ملي به سفالينههاي لالجين تعلق گرفته است.
- ميزان
- در لالجين 5000 نوع سفال در 28 دسته كلي توليد ميشود كه گوناگوني آنها در پيشنويس استاندارد ملي سفال و سراميك لالجين تعريف شده است.
- 200 مورد فروشگاه و گالري تخصصي سفال و سراميك در شهر لالجين موجود است كه بيشتر صاحبان اصلي فروشگاه ها سفالگر هستند.
- محصولات توليدي از آنجاكه از نظر خاك و روشهاي توليد، اصيل و گاه نوآورانه هستند، منبع درآمد بخش كثيري از شاغلان اين منطقه هستند. از نظر كميت و كيفيت توليد، بيسكويتهاي سفال در حد مطلوبي مي باشند، به طوري كه سفالهاي بدون لعاب به همه استانها براي نقاشي و مصارف مختلف صادر ميشوند. اين سفالها داراي قابليت ارزآوري بالايي هستند.
- آموزش در اين بخش علاوه بر شيوههاي سنتي و سينه به سينه، به صورت آكادميك نيز انجام ميشود.
- غير از کودکان، بقيه مردم شهر، اعم از جوانان و پيرمردان و حتي در مواردي زنان نيز به كار سفال سازي مشغول هستند. شغل 90 درصد مردم اين شهر در زمينه توليد سفال و مشاغل جانبي آن ميباشد. لالجین، شهری است که بیکار در آن یافت نمیشود.
و اما مواردي همچون پيشينه -با توجه به سفالينههاي موجود در موزهها-، مواد اوليه با استحكام بالا، وجود استادكاران پيشكسوت، قابليت اشتغالزايي اين رشته، تنوع در روشهاي قابل ارائه به بازار به همراه نوآوريها، كسب نشانهاي ملي و بينالمللي و نام لالجين كه عنوان شهر جهاني سفال را در شهريور1395 به دست آورد، مهمترین دلایل برای این ثبت جهانی میباشند.
